Abstract | Keywords | Export | Availability | Bookmark

Choose an application

• Reference Manager
• EndNote
• RefWorks (Direct export to RefWorks)

Dva odjeljenja Akademije nauka i umjetnosti Bosne i Hercegovine: Odjeljenje društvenih i Odjeljenje humanističkih nauka, inicirala su pripremu i održavanje Međunarodne naučne konferencije: „75. godišnjica ZAVNOBiHa: povijesna utemeljenost obnovljene državnosti Bosne i Hercegovine u XX i XXI stoljeću“. Predsjedništvo i Izvršni odbor ANUBiH podržali su prijedlog i donijeli odluke o formiranju Organizacionog i Naučnog odbora konferencije. U višemjesečnom zajedničkom radu odbora pokrenute su aktivnosti koje su omogućile prijavu većeg broja naučnih radnika za učešće na naučnoj konferenciji: „75. godišnjica ZAVNOBiH-a: povijesna utemeljenost obnovljene državnosti Bosne i Hercegovine u XX i XXI stoljeću“. Za Konferenciju su podnijeli radove naučni radnici i nastavnici fakulteta i naučno-istraživačkih instituta iz Bosne i Hercegovine, kao i jedan broj naučnih radnika iz Hrvatske, Slovenije i Velike Britanije. Svaki rad je recenziran od strane najmanje dva recenzenta: jednog inostranog i jednog domaćeg. Tako je za ovaj Zbornik i izlaganje na Konferenciji odabrano 25 radova. Teme pripremljenih referata, u društveno-historijskom kontekstu nastanka ideje ZAVNOBIH-a obuhvataju historijsko doba prije održavanja Prvog zasjedanja ZAVNOBIH-a 1943. godine, zatim doba obnove i uspostave državnosti Bosne i Hercegovine na temeljima Prvog (1943), Drugog (1944) i Trećeg zasjedanja ZAVNOBIH-a (1945). Jedan broj autora referata obrađuje socijalni, ekonomski, kulturni i politički razvoj Bosne i Hercegovine od 1945. do 1990. godine, kada Bosna i Hercegovina postiže civilizacijska dostignuća u svim oblastima društvenog razvoja. Unutar provođenja društvenih reformi, Bosna i Hercegovina je u vremenu 1965–1990. godina provela reforme i riješila nacionalnu samobitnost Muslimana-Bošnjaka i afirmaciju i ravnopravnost hrvatskog naroda. Osim toga, u ovom je periodu Bosna i Hercegovina promijenila strukturu privrede, tako da je bazna industrija zamijenjena prerađivačkom, što je omogućilo zapošljavanje milion građana Bosne i Hercegovine. Istovremeno je postignut potpuni obuhvat djece osnovnim obrazovanjem. Formirana su tri nova univerziteta: Banjalučki, Tuzlanski i Mostarski. Dobri međunacionalni odnosi i jedinstvo u republičkom rukovodstvu Bosne i Hercegovine dali su poseban poticaj razvoju državnosti Bosne i Hercegovine. S razvijenom lokalnom (komunalnom) samoupravom i demokratskim odlučivanjem o socijalnom razvoju u Skupštini Socijalističke Republike Bosne i Hercegovine postignut je novi položaj Socijalističke Republike Bosne i Hercegovine u pogledu jačanja ravnopravnosti unutar jugoslovenske socijalističke federacije. Dostignuti nivo razvoja državnosti Bosne i Hercegovine omogućio je da se potkraj 90-ih godina XX stoljeća mirno izvede politička pluralizacija bosanskohercegovačkog društva i uvede višepartijski sistem. U prvoj godini rada višestranačke Skupštine Republike Bosne i Hercegovine, tokom 1991. i početkom 1992. godine, Bosna i Hercegovina je voljom većine svojih građana na referendumu o suverenom i nezavisnom statusu Bosne i Hercegovine 29. februara i 1. marta 1992. godine dobila svoj novi državno-pravni status. Na temelju volje građana, Evropska unija i veći broj zemalja svijeta donijeli su odluke o međunarodnom priznanju integriteta i suvereniteta Bosne i Hercegovine u njenim historijskim i avnojevskim granicama. Nakon toga, Bosna i Hercegovina je 22. maja 1992. godine postala članica Organizacije ujedinjenih ancija. U drugoj skupini referata, autori su elaborirali više tema koje se odnose na aspekte osporavanja ZAVNOBIH-a, zatim posljedice agresije na Bosnu i Hercegovinu u vremenu rata 1992–1995, kao i na političko-pravna ograničenja državno-pravnog i političkog razvoja Bosne i Hercegovine koja proističu iz odredbi Dejtonskog ustava za Bosnu i Hercegovinu. Teorijska elaboracija historijskih spoznaja o obnovi i razvoju državnosti Bosne i Hercegovine u XX i XXI stoljeću omogućila je i nova istraživanja koja će subjektima društvenog odlučivanja pomoći u oblikovanju društvenih reformi tokom procesa integracije Bosne i Hercegovine u Evropsku uniju na početku XXI stoljeća. U tom kontekstu, historijski temelji i osnove za sve reforme u društvenom razvoju Bosne i Hercegovine postoje u odlukama Prvog zasjedanja ZAVNOBIH-a. Rezolucijom Prvog zasjedanja ZAVNOBIH-a utemeljen je koncept državnosti multietničkog i multikulturnog društva kakvo je bosanskohercegovačko društvo. Organizacioni i Naučni odbor izražavaju zahvalnost autorima referata i recenzentima koji su podržali teorijsko-metodološke osnove napisanih referata. Također, zahvalnost upućujemo članovima organizacionog, naučnog i redakcionog odbora. Zahvalnost upućujemo i svim jedinicama lokalne samouprave, državnim institucijama i ustanovama koje su pružile finansijsku podršku za štampanje Zbornika referata pripremljenih za naučnu konferenciju povodom 75. godina ZAVNOBIH-a.

World War, 1939-1945